Merendeel exporterende industrie heeft geen zorgen over handelsbeleid

© ANP / Jeffrey Groeneweg
Bijna 59 procent van de exporterende bedrijven in de industrie gaf aan geen zorgen te hebben over handelsbeleid voor hun exportactiviteiten in de komende 12 maanden. Bedrijven die zich wel zorgen maken noemen niet-tarifaire maatregelen en handelssancties het vaakst als zorgelijke elementen van het handelsbeleid. Dit meldt het CBS op basis van de conjunctuurenquête, naar aanleiding van de Week van de Globalisering. Deze gegevens zijn verzameld in maart 2023 bij industriële bedrijven met minimaal 5 werkzame personen.
Van de exporterende bedrijven in de industrie noemde ruim 12 procent niet-tarifaire maatregelen (zoals douaneformaliteiten of productvereisten) het meest zorgelijke element van het handelsbeleid in de komende 12 maanden. Ruim 10 procent vond handelssancties het meest zorgelijk voor de export. Ruim 7 procent van de exporteurs noemde importtarieven het meest zorgwekkende onderdeel van het handelsbeleid.

In de elektrotechnische en machine-industrie maakte men zich relatief de meeste zorgen over het handelsbeleid (circa 60 procent). Zowel niet-tarifaire maatregelen als handelssancties werden in deze branches als meest zorgelijk ervaren. In de hout- en bouwmaterialenindustrie maakte men zich de minste zorgen over het handelsbeleid . Binnen deze industrie noemen exporteurs duurzaamheidseisen relatief het meest als zorgelijk (bijna 9 procent).

Meest zorgelijke element van het handelsbeleid in de komende 12 maanden
 Geen (% van de exporterende bedrijven)Importtarieven (% van de exporterende bedrijven)Niet-tarifaire maatregelen (zoals douaneformaliteiten of productvereisten) (% van de exporterende bedrijven)Handelssancties (% van de exporterende bedrijven)Handelsverdragen (% van de exporterende bedrijven)Richtlijnen of vereisten rond duurzaamheid (% van de exporterende bedrijven)
Industrie58,77,412,510,55,55,3
Elektrotechnische en machine39,14,118,218,416,14,0
Voedings- en genotmiddelen56,910,514,25,65,96,8
Basismetaal en metaalproducten58,119,410,04,42,75,4
Raffinaderijen en chemie70,54,29,78,30,17,2
Overige industrie en reparatie75,40,314,04,30,15,9
Hout en bouwmaterialen79,15,32,24,40,18,9
Van textiel, kleding en leder, papier en grafisch, en transportmiddelen zijn geen afzonderlijke cijfers beschikbaar. Deze branches tellen wel mee in het totaalcijfer van de industrie.

Bijna de helft ervaart geen gevolgen van veranderend handelsbeleid

Volgens ruim 47 procent van de exporterende bedrijven in de industrie heeft een verandering in het handelsbeleid meestal geen gevolgen voor hun export. Als een bedrijf wel gevolgen ondervindt, dan gaat het bij bijna 23 procent om veranderingen in de omvang van de export. Een bedrijf gaat dan bijvoorbeeld minder exporteren als het land van bestemming importtarieven instelt. Bijna 18 procent gaf aan dat veranderend handelsbeleid vooral invloed heeft op de exportprijs.

De elektrotechnische en machine-industrie ervaart relatief het vaakst gevolgen van een veranderend handelsbeleid. Bedrijven in de basismetaal, metaalproductenindustrie gaven het vaakst aan dat de omvang van de export verandert bij beleidswijzigingen. Prijsaanpassingen als gevolg van veranderend handelsbeleid werd het vaakst genoemd door ondernemers in de voedings- en genotmiddelenindustrie. Relatief weinig bedrijven geven aan andere exportmarkten op te zoeken of andere vormen van internationalisering te verkennen als gevolg van veranderend handelsbeleid.

Belangrijkste gevolg van het handelsbeleid voor de export
 Geen, veranderingen in het handelsbeleid hebben vaak geen gevolgen voor onze export (% van de exporterende bedrijven)De hoeveelheid goederen/diensten die ons bedrijf exporteert verandert (% van de exporterende bedrijven)De prijs die ons bedrijf in rekening brengt bij onze klanten verandert (% van de exporterende bedrijven)Ons bedrijf gaat dan andere exportmarkten bedienen (% van de exporterende bedrijven)Ons bedrijf gaat dan over op andere manieren van internationaal ondernemen
(bijvoorbeeld licenties, joint ventures, opzetten lokaal filiaal) (% van de exporterende bedrijven)
Anders (% van de exporterende bedrijven)
Industrie47,522,917,83,42,95,5
Elektrotechnische en machine36,223,214,65,32,518,2
Voedings- en genotmiddelen44,219,725,43,47,40,0
Basismetaal en metaalproducten48,327,819,11,81,51,5
Raffinaderijen en chemie52,125,017,52,81,51,1
Overige industrie en reparatie63,018,311,14,30,23,0
Hout en bouwmaterialen73,79,214,31,40,01,4
Van textiel, kleding en leder, papier en grafisch, en transportmiddelen zijn geen afzonderlijke cijfers beschikbaar. Deze branches tellen wel mee in het totaalcijfer van de industrie.

Verschillende redenen om niet te exporteren

Een deel van de bedrijven exporteert zelf helemaal niet. Volgens ruim 32 procent van de niet-exporterende bedrijven in de industrie is er onvoldoende buitenlandse vraag, of te veel concurrentie. Ruim 26 procent gaf aan dat hun producten niet geschikt zijn voor de export. Dit zijn de twee belangrijkste redenen waarom bedrijven niet zelf exporteren.

Binnen de hout- en bouwmaterialenindustrie werd met iets meer dan 18 procent het vaakst aangegeven dat exporteren te ingewikkeld of te kostbaar is. Bij de raffinaderijen en chemie is iets meer dan 10 procent van de bedrijven niet bekend met de mogelijkheden van exporteren. Daarnaast gaf ruim 51 procent in deze branches aan dat er onvoldoende vraag of te veel concurrentie is. Bij de voedings- en genotmiddelenindustrie vond bijna 9 procent het niet het juiste moment om te gaan exporteren, terwijl iets meer dan 37 procent aangaf dat hun producten niet geschikt zijn voor de export.

Belangrijkste reden om nu niet (regelmatig) te exporteren
 Onze producten of diensten zijn daar niet geschikt voor (% van de niet-exporterende bedrijven)Onvoldoende buitenlandse vraag of te veel concurrentie (% van de niet-exporterende bedrijven)Exporteren is voor ons bedrijf te ingewikkeld of te kostbaar (% van de niet-exporterende bedrijven)We zijn niet bekend met de mogelijkheden van exporteren (% van de niet-exporterende bedrijven)Het is niet het juiste moment om te exporteren (bijv. door economisch klimaat) (% van de niet-exporterende bedrijven)Anders (% van de niet-exporterende bedrijven)
Industrie26,732,68,44,14,923,3
Voedings- en genotmiddelen37,219,25,54,38,825,0
Overige industrie en reparatie34,534,16,83,14,916,5
Hout en bouwmaterialen33,328,318,32,75,511,9
Basismetaal en metaalproductie23,835,514,26,41,818,3
Raffinaderijen en chemie15,551,63,410,22,616,7
Elektrotechnische en machine-industrie12,728,92,60,86,948,2
Van textiel, kleding en leder, papier en grafisch, en transportmiddelen zijn geen afzonderlijke cijfers beschikbaar. Deze branches tellen wel mee in het totaalcijfer van de industrie.