Machine-industrie in Nederland blijft groeien

werknemers machine-industrie in speciale kledij
© Hollandse Hoogte
Door een gestage groei van de machine-industrie in deze eeuw behoort deze bedrijfstak inmiddels tot de grootsten binnen de industrie van Nederland wat betreft toevoegde waarde. Terwijl de aandelen van de andere industriële branches tussen 1995 en 2021 gelijk bleven of afnamen, is het aandeel van de machine-industrie gestegen van 6,4 procent naar 17,2 procent van de totale toegevoegde waarde van de industrie. Hierdoor is de machine-industrie nagenoeg even groot geworden als de twee traditioneel grootste onderdelen in de Nederlandse industrie, voeding en chemie. Dit blijkt uit cijfers van het CBS.

De toegevoegde waarde van de totale industrie was in 2021 93,4 miljard euro, waar dit in 1995 nog 50,6 miljard was. De machine-industrie is in die tijd gestegen van 3,2 miljard naar 16,1 miljard euro. De toegevoegde waarde van zowel de elektrische en elektronische industrie als de hout, papier- en grafische industrie zag geen vergelijkbare stijging. Hierdoor nam het aandeel van deze branches in de totale industrie af, van respectievelijk 11,8 procent naar 8,4 procent en 8,8 procent naar 5,1 procent. 

Aandeel in totale toegevoegde waarde industrie
JaarVoedings- en genotmiddelen (%)Chemie en farmaceutisch (%)Elektrische en elektronische (%)Machine-industrie (%)Basismetaal, metaalproducten (%)Hout, papier, grafisch (%)
199518,316,611,86,411,88,8
199618,615,712,16,911,69,0
199717,816,112,27,211,68,8
199817,415,412,56,811,28,5
199918,214,813,36,810,88,5
200017,114,713,87,811,68,2
200117,315,812,27,510,88,4
200218,217,69,97,610,78,0
200318,817,39,28,010,77,8
200418,417,49,18,811,27,6
200518,116,710,38,611,57,3
200616,017,711,09,511,77,1
200715,517,611,19,811,87,0
200815,017,010,59,912,07,0
200917,815,710,39,611,47,3
201017,116,510,112,211,46,5
201116,916,89,613,211,46,1
201218,617,19,412,011,65,6
201319,814,99,713,011,65,7
201420,414,69,513,812,25,6
201519,516,09,912,911,45,2
201619,716,98,712,611,85,2
201719,317,28,613,611,35,1
201819,017,18,714,011,65,2
201919,015,68,615,411,35,3
2020*19,914,78,616,410,95,3
2021*17,517,68,417,210,95,1
* voorlopige cijfers

Steeds meer banen in de machine-industrie, formaat bedrijven groeit

De werkgelegenheid binnen de machine-industrie groeide mee met de stijging in toegevoegde waarde van 73,5 duizend banen in 2010 naar 91,4 duizend banen in december 2020. Grote bedrijven (met 100 werkzame personen of meer) omvatten een steeds groter aandeel in de werkgelegenheid. In 2010 werkten 38,9 duizend mensen oftewel 52,9 procent van alle werknemers in de machine-industrie bij een dergelijk groot bedrijf. In 2020 is dit aandeel opgelopen tot 64,1 procent (58,6 duizend). De groei zat grotendeels bij bedrijven in de machine-industrie met meer dan 500 werknemers. Dit aandeel groeide van 16,6 procent in 2010 naar 24,2 procent in 2020. In de rest van de industrie was het aandeel van bedrijven met meer dan 500 werknemers in 2010 groter (32,9 procent). In 2020 is dit echter juist afgenomen naar 29,3 procent. 

Banen van werknemers machine-industrie, december, naar grootte bedrijf in werkzame personen
Jaar0 tot 10 (x 1 000)10 tot 50 (x 1 000)50 tot 100 (x 1 000)100 tot 500 (x 1 000)500 of meer (x 1 000)
20105,317,411,926,712,2
20114,717,412,730,711,5
20124,916,312,930,612,7
20134,916,912,629,814,3
20145,116,312,830,715,2
20154,516,612,532,714,2
20164,417,811,832,015,1
20174,518,113,033,315,2
20184,617,412,434,018,2
2019*4,416,812,835,820,2
2020*4,316,612,036,522,1
* voorlopige cijfers

Ook uitzendbureaus profiteren van groei machine-industrie

Ook andere bedrijfstakken profiteren van de groei van de machine-industrie. Opvallend is de toelevering van uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling aan de machine-industrie, die in 2020 een productiewaarde van 816 miljoen euro vertegenwoordigde. Andere belangrijke toeleveranciers zijn andere branches uit de sector industrie en holdings en managementadviesbureaus. Uit de grote vraag naar uitzendkrachten blijkt nogmaals het positieve effect van de groeiende machine-industrie op de werkgelegenheid. De totale waarde van alle gebruikte goederen en diensten uit het binnenland bedroeg 9,4 miljard in 2020, wat iets minder is dan de waarde van de ingevoerde goederen en diensten (10,2 miljard) door de machine-industrie. 

Toeleveranciers machine-industrie, productiewaarde, 2020*
BedrijfstakToelevering (mln euro)
Machine-industrie2268
Metaalproductenindustrie1946
Holdings en
managementadviesbureaus		1166
Uitzendbureaus en
arbeidsbemiddeling		816
Reparatie en installatie 601
Groothandel 414
Exploitatie onroerend goed243
Bankwezen198
Basismetaalindustrie194
Architecten-, ingenieursbureaus121
Papierindustrie98
Rubber- en
kunststofproductindustrie		97
Juridische en
administratieve diensten		90
Energiebedrijven82
Research66
Elektrotechnische industrie64
IT-dienstverlening60
Reclame en marktonderzoek58
Openbaar bestuur en
overheidsdiensten		58
* voorlopige cijfers

Machine-industrie investeert relatief veel in onderzoek en ontwikkeling 

De machine-industrie is ook op het gebied van investeringen in Research and Development (R&D) relatief sterker gegroeid dan de andere industriële branches. In 2013 was de machine-industrie nog verantwoordelijk voor 28,6 procent van de totale uitgaven aan R&D door de industriële sector. In 2019 was dit gegroeid naar 37 procent oftewel 2,2 miljard euro. Dit komt neer op bijna een vijfde deel (18,4 procent) van de R&D uitgaven van bedrijven. 

R&D uitgaven industrie
BedrijfstakMachine-industrie (%)Chemie en farmaceutische industrie (%)Elektrische en elektron. industrie (%)Basismetaal, metaalprod.-industrie (%)Overige delen industrie (%)
2013134480712221631168
2014145579112001731170
2015144979511852041113
2016159580812352381138
2017173482913762531192
2018193884413692641181
2019218682913952751229

Bronnen

Relevante links