Ondernemersvertrouwen; bedrijfstakken (SBI 2008) 2008-2023

Ondernemersvertrouwen; bedrijfstakken (SBI 2008) 2008-2023

Bedrijfstakken/branches (SBI 2008) Perioden Ondernemersvertrouwen (%)
Totaal (ex. financieel of nutsbedrijven) 2021 2e kwartaal 2.3
Totaal (ex. financieel of nutsbedrijven) 2021 3e kwartaal 18.4
Totaal (ex. financieel of nutsbedrijven) 2021 4e kwartaal 19.9
Totaal (ex. financieel of nutsbedrijven) 2022 1e kwartaal 6.4
Totaal (ex. financieel of nutsbedrijven) 2022 2e kwartaal 16.8
Totaal (ex. financieel of nutsbedrijven) 2022 3e kwartaal 8.2
Totaal (ex. financieel of nutsbedrijven) 2022 4e kwartaal -0.9
Totaal (ex. financieel of nutsbedrijven) 2023 1e kwartaal 6.4
Totaal (ex. financieel of nutsbedrijven) 2023 2e kwartaal 7.5
B Delfstoffenwinning 2021 2e kwartaal -4.8
B Delfstoffenwinning 2021 3e kwartaal 15.2
B Delfstoffenwinning 2021 4e kwartaal 22.1
B Delfstoffenwinning 2022 1e kwartaal 4.5
B Delfstoffenwinning 2022 2e kwartaal -2.0
B Delfstoffenwinning 2022 3e kwartaal 1.5
B Delfstoffenwinning 2022 4e kwartaal -19.6
B Delfstoffenwinning 2023 1e kwartaal -6.6
B Delfstoffenwinning 2023 2e kwartaal -2.9
C Industrie 2021 2e kwartaal 6.5
C Industrie 2021 3e kwartaal 12.3
C Industrie 2021 4e kwartaal 12.3
C Industrie 2022 1e kwartaal 9.0
C Industrie 2022 2e kwartaal 10.8
C Industrie 2022 3e kwartaal 8.4
C Industrie 2022 4e kwartaal 2.5
C Industrie 2023 1e kwartaal 3.6
C Industrie 2023 2e kwartaal 3.0
10-12 Voedings-, genotmiddelenindustrie 2021 2e kwartaal 0.4
10-12 Voedings-, genotmiddelenindustrie 2021 3e kwartaal 6.6
10-12 Voedings-, genotmiddelenindustrie 2021 4e kwartaal 5.8
10-12 Voedings-, genotmiddelenindustrie 2022 1e kwartaal 3.2
10-12 Voedings-, genotmiddelenindustrie 2022 2e kwartaal 7.8
10-12 Voedings-, genotmiddelenindustrie 2022 3e kwartaal 2.2
10-12 Voedings-, genotmiddelenindustrie 2022 4e kwartaal -4.5
10-12 Voedings-, genotmiddelenindustrie 2023 1e kwartaal -1.6
10-12 Voedings-, genotmiddelenindustrie 2023 2e kwartaal -2.3
13-15 Textiel-, kleding-, lederindustrie 2021 2e kwartaal 0.8
13-15 Textiel-, kleding-, lederindustrie 2021 3e kwartaal 18.6
13-15 Textiel-, kleding-, lederindustrie 2021 4e kwartaal 12.4
13-15 Textiel-, kleding-, lederindustrie 2022 1e kwartaal 10.2
13-15 Textiel-, kleding-, lederindustrie 2022 2e kwartaal 14.6
13-15 Textiel-, kleding-, lederindustrie 2022 3e kwartaal 5.3
13-15 Textiel-, kleding-, lederindustrie 2022 4e kwartaal 3.2
13-15 Textiel-, kleding-, lederindustrie 2023 1e kwartaal 4.8
13-15 Textiel-, kleding-, lederindustrie 2023 2e kwartaal 3.0
16+23 Hout- en bouwmaterialenindustrie 2021 2e kwartaal 20.5
16+23 Hout- en bouwmaterialenindustrie 2021 3e kwartaal 18.8
16+23 Hout- en bouwmaterialenindustrie 2021 4e kwartaal 22.8
16+23 Hout- en bouwmaterialenindustrie 2022 1e kwartaal 20.0
16+23 Hout- en bouwmaterialenindustrie 2022 2e kwartaal 16.9
16+23 Hout- en bouwmaterialenindustrie 2022 3e kwartaal 5.4
16+23 Hout- en bouwmaterialenindustrie 2022 4e kwartaal -3.8
16+23 Hout- en bouwmaterialenindustrie 2023 1e kwartaal 5.8
16+23 Hout- en bouwmaterialenindustrie 2023 2e kwartaal -10.9
17-18 Papier- en grafische industrie 2021 2e kwartaal 2.8
17-18 Papier- en grafische industrie 2021 3e kwartaal 13.7
17-18 Papier- en grafische industrie 2021 4e kwartaal 12.3
17-18 Papier- en grafische industrie 2022 1e kwartaal 11.4
17-18 Papier- en grafische industrie 2022 2e kwartaal 8.2
17-18 Papier- en grafische industrie 2022 3e kwartaal 2.5
17-18 Papier- en grafische industrie 2022 4e kwartaal -3.4
17-18 Papier- en grafische industrie 2023 1e kwartaal -3.1
17-18 Papier- en grafische industrie 2023 2e kwartaal -3.7
19-22 Raffinaderijen en chemie 2021 2e kwartaal 9.5
19-22 Raffinaderijen en chemie 2021 3e kwartaal 11.2
19-22 Raffinaderijen en chemie 2021 4e kwartaal 11.7
19-22 Raffinaderijen en chemie 2022 1e kwartaal 8.8
19-22 Raffinaderijen en chemie 2022 2e kwartaal 6.6
19-22 Raffinaderijen en chemie 2022 3e kwartaal 4.5
19-22 Raffinaderijen en chemie 2022 4e kwartaal -7.7
19-22 Raffinaderijen en chemie 2023 1e kwartaal -6.0
19-22 Raffinaderijen en chemie 2023 2e kwartaal -3.0
24-25 Basismetaal, metaalprod.-industrie 2021 2e kwartaal 5.9
24-25 Basismetaal, metaalprod.-industrie 2021 3e kwartaal 10.7
24-25 Basismetaal, metaalprod.-industrie 2021 4e kwartaal 12.0
24-25 Basismetaal, metaalprod.-industrie 2022 1e kwartaal 8.4
24-25 Basismetaal, metaalprod.-industrie 2022 2e kwartaal 6.7
24-25 Basismetaal, metaalprod.-industrie 2022 3e kwartaal 5.4
24-25 Basismetaal, metaalprod.-industrie 2022 4e kwartaal 2.5
24-25 Basismetaal, metaalprod.-industrie 2023 1e kwartaal 4.5
24-25 Basismetaal, metaalprod.-industrie 2023 2e kwartaal 5.8
26-28 Elektrotechn. en machine-industrie 2021 2e kwartaal 14.9
26-28 Elektrotechn. en machine-industrie 2021 3e kwartaal 23.2
26-28 Elektrotechn. en machine-industrie 2021 4e kwartaal 24.6
26-28 Elektrotechn. en machine-industrie 2022 1e kwartaal 16.4
26-28 Elektrotechn. en machine-industrie 2022 2e kwartaal 22.8
26-28 Elektrotechn. en machine-industrie 2022 3e kwartaal 24.1
26-28 Elektrotechn. en machine-industrie 2022 4e kwartaal 18.6
26-28 Elektrotechn. en machine-industrie 2023 1e kwartaal 16.1
26-28 Elektrotechn. en machine-industrie 2023 2e kwartaal 15.3
29-30 Transportmiddelenindustrie 2021 2e kwartaal 12.4
29-30 Transportmiddelenindustrie 2021 3e kwartaal 15.8
29-30 Transportmiddelenindustrie 2021 4e kwartaal 4.0
29-30 Transportmiddelenindustrie 2022 1e kwartaal 18.9
29-30 Transportmiddelenindustrie 2022 2e kwartaal 15.1
29-30 Transportmiddelenindustrie 2022 3e kwartaal 8.0
29-30 Transportmiddelenindustrie 2022 4e kwartaal 15.3
29-30 Transportmiddelenindustrie 2023 1e kwartaal 14.1
29-30 Transportmiddelenindustrie 2023 2e kwartaal 13.9
F Bouwnijverheid 2021 2e kwartaal 14.3
F Bouwnijverheid 2021 3e kwartaal 13.2
F Bouwnijverheid 2021 4e kwartaal 24.9
F Bouwnijverheid 2022 1e kwartaal 23.1
F Bouwnijverheid 2022 2e kwartaal 12.5
F Bouwnijverheid 2022 3e kwartaal 18.6
F Bouwnijverheid 2022 4e kwartaal 9.7
F Bouwnijverheid 2023 1e kwartaal 12.6
F Bouwnijverheid 2023 2e kwartaal 16.0
G Handel 2021 2e kwartaal 7.0
G Handel 2021 3e kwartaal 19.3
G Handel 2021 4e kwartaal 16.0
G Handel 2022 1e kwartaal 4.9
G Handel 2022 2e kwartaal 12.7
G Handel 2022 3e kwartaal 5.5
G Handel 2022 4e kwartaal -1.1
G Handel 2023 1e kwartaal 6.6
G Handel 2023 2e kwartaal 10.1
45+47 Detailhandel en automobielbranche 2021 2e kwartaal -2.3
45+47 Detailhandel en automobielbranche 2021 3e kwartaal 7.7
45+47 Detailhandel en automobielbranche 2021 4e kwartaal 2.5
45+47 Detailhandel en automobielbranche 2022 1e kwartaal -4.2
45+47 Detailhandel en automobielbranche 2022 2e kwartaal 2.6
45+47 Detailhandel en automobielbranche 2022 3e kwartaal 1.7
45+47 Detailhandel en automobielbranche 2022 4e kwartaal 1.8
45+47 Detailhandel en automobielbranche 2023 1e kwartaal 5.0
45+47 Detailhandel en automobielbranche 2023 2e kwartaal 6.6
45 Autohandel en -reparatie 2021 2e kwartaal -6.2
45 Autohandel en -reparatie 2021 3e kwartaal 16.1
45 Autohandel en -reparatie 2021 4e kwartaal 4.8
45 Autohandel en -reparatie 2022 1e kwartaal 1.7
45 Autohandel en -reparatie 2022 2e kwartaal 4.5
45 Autohandel en -reparatie 2022 3e kwartaal 3.4
45 Autohandel en -reparatie 2022 4e kwartaal 5.5
45 Autohandel en -reparatie 2023 1e kwartaal 11.6
45 Autohandel en -reparatie 2023 2e kwartaal 4.0
46 Groothandel en handelsbemiddeling 2021 2e kwartaal 12.3
46 Groothandel en handelsbemiddeling 2021 3e kwartaal 25.9
46 Groothandel en handelsbemiddeling 2021 4e kwartaal 23.5
46 Groothandel en handelsbemiddeling 2022 1e kwartaal 9.9
46 Groothandel en handelsbemiddeling 2022 2e kwartaal 18.4
46 Groothandel en handelsbemiddeling 2022 3e kwartaal 7.7
46 Groothandel en handelsbemiddeling 2022 4e kwartaal -2.7
46 Groothandel en handelsbemiddeling 2023 1e kwartaal 7.4
46 Groothandel en handelsbemiddeling 2023 2e kwartaal 12.0
47 Detailhandel (niet in auto’s) 2021 2e kwartaal -1.6
47 Detailhandel (niet in auto’s) 2021 3e kwartaal 5.7
47 Detailhandel (niet in auto’s) 2021 4e kwartaal 1.9
47 Detailhandel (niet in auto’s) 2022 1e kwartaal -5.0
47 Detailhandel (niet in auto’s) 2022 2e kwartaal 1.8
47 Detailhandel (niet in auto’s) 2022 3e kwartaal 1.6
47 Detailhandel (niet in auto’s) 2022 4e kwartaal 1.0
47 Detailhandel (niet in auto’s) 2023 1e kwartaal 3.5
47 Detailhandel (niet in auto’s) 2023 2e kwartaal 6.5
49-96 Totaal dienstverlening 2021 2e kwartaal -2.4
49-96 Totaal dienstverlening 2021 3e kwartaal 21.1
49-96 Totaal dienstverlening 2021 4e kwartaal 23.3
49-96 Totaal dienstverlening 2022 1e kwartaal 3.8
49-96 Totaal dienstverlening 2022 2e kwartaal 21.6
49-96 Totaal dienstverlening 2022 3e kwartaal 8.0
49-96 Totaal dienstverlening 2022 4e kwartaal -3.0
49-96 Totaal dienstverlening 2023 1e kwartaal 6.7
49-96 Totaal dienstverlening 2023 2e kwartaal 7.1
H Vervoer en opslag 2021 2e kwartaal -3.9
H Vervoer en opslag 2021 3e kwartaal 23.0
H Vervoer en opslag 2021 4e kwartaal 20.2
H Vervoer en opslag 2022 1e kwartaal 14.1
H Vervoer en opslag 2022 2e kwartaal 13.1
H Vervoer en opslag 2022 3e kwartaal 8.7
H Vervoer en opslag 2022 4e kwartaal -1.5
H Vervoer en opslag 2023 1e kwartaal 3.5
H Vervoer en opslag 2023 2e kwartaal -3.4
I Horeca 2021 2e kwartaal -32.6
I Horeca 2021 3e kwartaal 39.8
I Horeca 2021 4e kwartaal 34.5
I Horeca 2022 1e kwartaal -35.3
I Horeca 2022 2e kwartaal 40.9
I Horeca 2022 3e kwartaal 15.5
I Horeca 2022 4e kwartaal -12.2
I Horeca 2023 1e kwartaal 3.2
I Horeca 2023 2e kwartaal 11.5
J Informatie en communicatie 2021 2e kwartaal 4.9
J Informatie en communicatie 2021 3e kwartaal 15.7
J Informatie en communicatie 2021 4e kwartaal 21.8
J Informatie en communicatie 2022 1e kwartaal 4.6
J Informatie en communicatie 2022 2e kwartaal 17.2
J Informatie en communicatie 2022 3e kwartaal 15.5
J Informatie en communicatie 2022 4e kwartaal 5.9
J Informatie en communicatie 2023 1e kwartaal 10.2
J Informatie en communicatie 2023 2e kwartaal 13.4
L Verhuur en handel van onroerend goed 2021 2e kwartaal -0.1
L Verhuur en handel van onroerend goed 2021 3e kwartaal 0.0
L Verhuur en handel van onroerend goed 2021 4e kwartaal 4.6
L Verhuur en handel van onroerend goed 2022 1e kwartaal 6.0
L Verhuur en handel van onroerend goed 2022 2e kwartaal 6.2
L Verhuur en handel van onroerend goed 2022 3e kwartaal 0.8
L Verhuur en handel van onroerend goed 2022 4e kwartaal -2.9
L Verhuur en handel van onroerend goed 2023 1e kwartaal -5.5
L Verhuur en handel van onroerend goed 2023 2e kwartaal -3.6
M-N Zakelijke dienstverlening 2021 2e kwartaal 6.5
M-N Zakelijke dienstverlening 2021 3e kwartaal 16.2
M-N Zakelijke dienstverlening 2021 4e kwartaal 20.0
M-N Zakelijke dienstverlening 2022 1e kwartaal 12.4
M-N Zakelijke dienstverlening 2022 2e kwartaal 12.9
M-N Zakelijke dienstverlening 2022 3e kwartaal 8.6
M-N Zakelijke dienstverlening 2022 4e kwartaal 3.3
M-N Zakelijke dienstverlening 2023 1e kwartaal 8.7
M-N Zakelijke dienstverlening 2023 2e kwartaal 9.4
Source: CBS.
Explanation of symbols

Table explanation


Het Ondernemersvertrouwen is een stemmingsindicator van het Nederlandse bedrijfsleven, die de richting aangeeft waarin de Nederlandse economie (het bruto binnenlands product, BBP) zich naar verwachting zal ontwikkelen. Bij het beoordelen van de uitkomsten kan men ervan uitgaan dat hoe optimistischer of pessimistischer de ondernemers gestemd zijn, des te meer de waarde van het Ondernemersvertrouwen positief of negatief zal afwijken van de nullijn en des te groter de verwachting is dat de ontwikkeling van het BBP in de komende maanden zal toe- of afnemen.
Het Ondernemersvertrouwen van het totale Nederlandse bedrijfsleven is een gewogen gemiddelde van de vertrouwensindicatoren van de onderliggende bedrijfstakken/branches die tezamen een economisch representatieve afspiegeling vormen van het Nederlandse bedrijfsleven.
Naast de kwartaalreeks van het Ondernemersvertrouwen, zijn er voor de industrie en enkele branches daarbinnen ook vertrouwensindicatoren op maandbasis beschikbaar. Deze worden gepubliceerd in een afzonderlijke tabel onder de naam Producentenvertrouwen; stemmingsindicator van de industrie, bedrijfstak.
De uitkomsten ervan voor de maanden januari, april, juli en oktober komen overeen met de indicatoren industrie van het Ondernemersvertrouwen in respectievelijk de kwartalen 1, 2, 3 en 4.

Wijzigingen per 27 juli 2023:
Deze tabel is stopgezet. De reden hiervan is de vernieuwde methode voor het samenstellen van het ondernemersvertrouwen.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Niet van toepassing meer.
Deze tabel wordt opgevolgd door Ondernemersvertrouwen; bedrijfstakken (SBI 2008), actief op 15 augustus 2023. Zie paragraaf 3.

Het CBS werkt momenteel aan enkele aanpassingen in de definitie van de indicator Ondernemersvertrouwen. Het doel daarvan is om de vergelijkbaarheid tussen bedrijfstakken, en die tussen regionale en landelijke cijfers te verbeteren. De aanpassingen zullen ingaan bij de publicatie van uitkomsten over het derde kwartaal van 2023. Meer informatie volgt via www.cbs.nl.

Description topics

Ondernemersvertrouwen
Ondernemersvertrouwen:
Stemmingsindicator voor het bedrijfsleven, die de richting aangeeft waarin het BBP zich naar verwachting zal ontwikkelen.