Meer zelfstandigen in zorg en welzijn

21-11-2023 00:00

Het aantal zelfstandigen werkzaam in zorg en welzijn is in 2022 met 22 duizend toegenomen naar 178 duizend. Deze toename ging binnen enkele branches gepaard met een afname van het aantal flexwerknemers. Dit blijkt uit analyses van het CBS op basis van de Enquête beroepsbevolking (EBB).

In zorg en welzijn groeide het aantal zelfstandigen met 14 procent; in de werkzame beroepsbevolking als geheel was dat 7 procent. De toename van het aantal zelfstandigen in zorg en welzijn zette al eerder in, tussen 2016 en 2020 steeg het jaarlijks. Wel is het aandeel zelfstandigen in zorg en welzijn nog altijd kleiner dan in de totale werkzame beroepsbevolking (respectievelijk 11 en 16 procent). In totaal werkten 1,6 miljoen mensen in zorg en welzijn in 2022.

De zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) vormden binnen de zelfstandigen de grootste groep (75 procent). 23 procent was een zelfstandige met personeel en de rest meewerkende gezinsleden.

Aantal zelfstandigen zorg en welzijn
Perioden	Zelfstandige zonder personeel (zzp) (x 1 000 personen)	Meewerkend gezinslid (x 1 000 personen)	Zelfstandige met personeel (zmp) (x 1 000 personen)
'13	82	3	34
'14	91	2	31
'15	92	2	28
'16	88	2	32
'17	90	2	34
'18	100	3	32
'19	105	1	31
'20	121	2	32
'21	116	3	37
'22	134	2	41

Aantal zelfstandigen zorg en welzijn
Perioden	Zelfstandige zonder personeel (zzp) (x 1 000 personen)	Meewerkend gezinslid (x 1 000 personen)	Zelfstandige met personeel (zmp) (x 1 000 personen)
'13	82	3	34
'14	91	2	31
'15	92	2	28
'16	88	2	32
'17	90	2	34
'18	100	3	32
'19	105	1	31
'20	121	2	32
'21	116	3	37
'22	134	2	41

Minder flexwerknemers

Het aantal flexibele werknemers in zorg en welzijn daalde van 412 duizend in 2021 naar 406 duizend in 2022. In 2022 waren in de branches jeugdzorg, sociaal werk, kinderopvang en universitair medische centra (UMC's) naar verhouding de meeste werknemers met een flexibele arbeidsrelatie te vinden. Daar groeide het aantal flexibele werknemers in 2022 ook het sterkst.
Bij de ziekenhuizen en overige medisch specialistische zorg, de geestelijke gezondheidszorg, overige zorg en welzijn, en de gehandicaptenzorg nam het aantal flexibele arbeidsrelaties af. Bij de geestelijke gezondheidszorg en de gehandicaptenzorg ging die afname gepaard met een toename in het aantal zelfstandigen.

Verandering in aantal werkenden, 2022
AZW branches	Werknemer met vaste arbeidsrelatie (verandering t.o.v. een jaar eerder, x 1 000)	Werknemer met flexibele arbeidsrelatie (verandering t.o.v. een jaar eerder, x 1 000)	Zelfstandige (verandering t.o.v. een jaar eerder, x 1 000)
Sector zorg en welzijn	29	-6	22
Universitair medische centra	5	5	0
Ziekenhuizen en overige medische specialistische zorg	6	-6	-1
Geestelijke gezondheidszorg	9	-5	5
Huisartsen en gezondheidscentra	3	1	4
Overige zorg en welzijn	2	-9	3
Verpleging, verzorging en thuiszorg	2	4	4
Gehandicaptenzorg	-2	-10	2
Kinderopvang (incl. peuterspeelzaalwerk)	1	7	1
Jeugdzorg	1	3	0
Sociaal werk	3	4	4

Verandering in aantal werkenden, 2022
AZW branches	Werknemer met vaste arbeidsrelatie (verandering t.o.v. een jaar eerder, x 1 000)	Werknemer met flexibele arbeidsrelatie (verandering t.o.v. een jaar eerder, x 1 000)	Zelfstandige (verandering t.o.v. een jaar eerder, x 1 000)
Sector zorg en welzijn	29	-6	22
Universitair medische centra	5	5	0
Ziekenhuizen en overige medische specialistische zorg	6	-6	-1
Geestelijke gezondheidszorg	9	-5	5
Huisartsen en gezondheidscentra	3	1	4
Overige zorg en welzijn	2	-9	3
Verpleging, verzorging en thuiszorg	2	4	4
Gehandicaptenzorg	-2	-10	2
Kinderopvang (incl. peuterspeelzaalwerk)	1	7	1
Jeugdzorg	1	3	0
Sociaal werk	3	4	4

Relatief veel zelfstandigen bij huisartsen en gezondheidscentra

Binnen zorg en welzijn was in 2022 de verpleging, verzorging en thuiszorg met 463 duizend werkenden de grootste branche, gevolgd door de ziekenhuizen en overige medisch specialistische zorg (257 duizend), en overige zorg en welzijn (233 duizend). In deze laatste branche werken in absolute zin de meeste zelfstandigen. In 2022 waren dat er 68 duizend. De branche bevat onder meer praktijken van tandartsen, tandheelkundig specialisten, verloskundigen, fysiotherapeuten en andere paramedische praktijken.
Branches met een relatief groot aandeel zelfstandigen waren in 2022 de huisartsen en gezondheidscentra (38 procent), de overige zorg en welzijn (29 procent) en sociaal werk (16 procent). Bij de huisartsen en gezondheidscentra bestond in 2022 ruim de helft van de zelfstandigen uit zelfstandigen met personeel. Bij de overige branches waren de zelfstandigen zonder personeel in de meerderheid.

Werkzame beroepsbevolking naar positie in werkkring, 2022
AZW branches	Zelfstandige (%)	Werknemer met flexibele arbeidsrelatie (%)	Werknemer met vaste arbeidsrelatie (%)
Totale werkzame beroepsbevolking	16,1	28,2	55,7
Sector zorg en welzijn	11,0	25,2	63,7
Huisartsen en gezondheidscentra	37,7	15,1	47,2
Overige zorg en welzijn	29,2	27,5	43,3
Sociaal werk	16,1	31,0	52,9
Geestelijke gezondheidszorg	15,4	13,5	71,2
Kinderopvang (incl. peuterspeelzaalwerk)	11,2	32,8	56,8
Jeugdzorg	7,9	36,8	55,3
Verpleging, verzorging en thuiszorg	5,6	26,8	67,8
Ziekenhuizen en overige medische specialistische zorg	4,7	22,6	72,8
Gehandicaptenzorg	3,2	15,5	81,3
Universitair medische centra	1,0	33,3	65,6

Werkzame beroepsbevolking naar positie in werkkring, 2022
AZW branches	Zelfstandige (%)	Werknemer met flexibele arbeidsrelatie (%)	Werknemer met vaste arbeidsrelatie (%)
Totale werkzame beroepsbevolking	16,1	28,2	55,7
Sector zorg en welzijn	11,0	25,2	63,7
Huisartsen en gezondheidscentra	37,7	15,1	47,2
Overige zorg en welzijn	29,2	27,5	43,3
Sociaal werk	16,1	31,0	52,9
Geestelijke gezondheidszorg	15,4	13,5	71,2
Kinderopvang (incl. peuterspeelzaalwerk)	11,2	32,8	56,8
Jeugdzorg	7,9	36,8	55,3
Verpleging, verzorging en thuiszorg	5,6	26,8	67,8
Ziekenhuizen en overige medische specialistische zorg	4,7	22,6	72,8
Gehandicaptenzorg	3,2	15,5	81,3
Universitair medische centra	1,0	33,3	65,6

Bronnen

Link Artikel - Arbeidsmarktprofiel van zorg en welzijn in 2022
Link StatLine - AZW: Werkzame beroepsbevolking; positie in de werkkring

Relevante links

Link Nieuwsbericht - Zzp’er in zorg en welzijn kiest vooral voor onafhankelijkheid
Link Artikel - Datawarehouse Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn vernieuwd

Perioden	Zelfstandige zonder personeel (zzp) (x 1 000 personen)	Meewerkend gezinslid (x 1 000 personen)	Zelfstandige met personeel (zmp) (x 1 000 personen)
'13	82	3	34
'14	91	2	31
'15	92	2	28
'16	88	2	32
'17	90	2	34
'18	100	3	32
'19	105	1	31
'20	121	2	32
'21	116	3	37
'22	134	2	41

Perioden	Zelfstandige zonder personeel (zzp) (x 1 000 personen)	Meewerkend gezinslid (x 1 000 personen)	Zelfstandige met personeel (zmp) (x 1 000 personen)
'13	82	3	34
'14	91	2	31
'15	92	2	28
'16	88	2	32
'17	90	2	34
'18	100	3	32
'19	105	1	31
'20	121	2	32
'21	116	3	37
'22	134	2	41

Perioden	Zelfstandige zonder personeel (zzp) (x 1 000 personen)	Meewerkend gezinslid (x 1 000 personen)	Zelfstandige met personeel (zmp) (x 1 000 personen)
'13	82	3	34
'14	91	2	31
'15	92	2	28
'16	88	2	32
'17	90	2	34
'18	100	3	32
'19	105	1	31
'20	121	2	32
'21	116	3	37
'22	134	2	41

Perioden	Zelfstandige zonder personeel (zzp) (x 1 000 personen)	Meewerkend gezinslid (x 1 000 personen)	Zelfstandige met personeel (zmp) (x 1 000 personen)
'13	82	3	34
'14	91	2	31
'15	92	2	28
'16	88	2	32
'17	90	2	34
'18	100	3	32
'19	105	1	31
'20	121	2	32
'21	116	3	37
'22	134	2	41

Perioden	Zelfstandige zonder personeel (zzp) (x 1 000 personen)	Meewerkend gezinslid (x 1 000 personen)	Zelfstandige met personeel (zmp) (x 1 000 personen)
'13	82	3	34
'14	91	2	31
'15	92	2	28
'16	88	2	32
'17	90	2	34
'18	100	3	32
'19	105	1	31
'20	121	2	32
'21	116	3	37
'22	134	2	41

Perioden	Zelfstandige zonder personeel (zzp) (x 1 000 personen)	Meewerkend gezinslid (x 1 000 personen)	Zelfstandige met personeel (zmp) (x 1 000 personen)
'13	82	3	34
'14	91	2	31
'15	92	2	28
'16	88	2	32
'17	90	2	34
'18	100	3	32
'19	105	1	31
'20	121	2	32
'21	116	3	37
'22	134	2	41