Drie kwart van de ondernemers ervaart personeelstekort

© ANP / Peter Hilz
Drie kwart van de ondernemers (ruim 75 procent) ervaart een tekort aan arbeidskrachten aan het begin van het derde kwartaal. Dat is iets minder dan een jaar eerder toen ruim 84 procent hiermee te maken had. Ruim 40 procent ervaart het tekort ook als voornaamste belemmering in de bedrijfsvoering. Ruim een derde (36 procent) van de ondernemers geeft aan dat de werkdruk onder het personeel is toegenomen door het personeelstekort. Dit melden het CBS, KVK, het Economisch Instituut voor de Bouw, MKB-Nederland en VNO-NCW op basis van de Conjunctuurenquête Nederland (COEN).

De gegevens voor dit onderzoek zijn in juli verzameld.

Ondernemers geven in de Conjunctuurenquête Nederland ook aan wat de belangrijkste belemmering is in de bedrijfsvoering. Halverwege 2021, toen de meeste coronabeperkingen afliepen, steeg het percentage ondernemers dat het tekort aan arbeidskrachten als belangrijkste belemmering ervaart snel. Aan het begin van het derde kwartaal van 2022 was dit het hoogst met bijna 48 procent. Vervolgens nam het geleidelijk af tot ruim 40 procent aan het begin van het derde kwartaal van 2023. Ondernemers in de horeca, de zakelijke dienstverlening en de vervoer en opslag ervaren een tekort aan personeel het vaakst als belangrijkste belemmering.

Tekort aan arbeidskrachten als belangrijkste belemmering
JaarMaandTekort aan arbeidskrachten als belangrijkste belemmering (% bedrijven)
2018jan20,5
2018apr22,4
2018jul28,1
2018okt29,6
2019jan27,0
2019apr27,2
2019jul28,3
2019okt28,0
2020jan25,3
2020apr11,0
2020jul11,2
2020okt13,0
2021jan11,9
2021apr15,2
2021jul27,9
2021okt37,3
2022jan34,2
2022apr42,3
2022jul47,7
2022okt46,6
2023jan42,5
2023apr40,8
2023jul40,6
Bron: CBS, KVK, EIB, MKB-Nederland, VNO-NCW

Hogere werkdruk voor het personeel belangrijkste gevolg

Hogere werkdruk voor het personeel is het belangrijkste gevolg van het personeelstekort. Dit vindt 36 procent van de ondernemers. 15 procent geeft aan dat de arbeidskosten zijn gestegen en ruim 11 procent zegt minder geschikt personeel aan te nemen. Ondernemers in de horeca en de detailhandel ervaren het vaakst een personeelstekort. Detailhandelaren noemen de hogere werkdruk met ruim 54 procent het vaakst als belangrijkste gevolg. In de horeca ervaren relatief veel ondernemers gestegen arbeidskosten als belangrijkste gevolg van de krappe arbeidsmarkt. Ten opzichte van een jaar geleden is het aandeel ondernemers met een tekort aan personeel het meest afgenomen in de landbouw, bosbouw en visserij, de groothandel en handelsbemiddeling en de informatie en communicatie. In de delfstoffenwinning en de detailhandel is dit juist toegenomen.

Belangrijkste gevolg van personeelstekorten volgens ondernemers
BedrijfstakHogere werkdruk personeel (% bedrijven)Gestegen arbeidskosten (% bedrijven)Minder geschikt personeel aannemen (% bedrijven)Andere effecten (% bedrijven)Geen tekorten (% bedrijven)
Totaal (ex. financieel of nutsbedrijven)36,115,011,512,924,5
Detailhandel (niet in auto's)54,514,78,56,715,6
Delfstoffenwinning50,23,74,90,041,2
Autohandel en -reparatie45,18,012,315,718,9
Verhuur en handel van onroerend goed39,916,22,616,125,2
Vervoer en opslag39,416,311,514,618,2
Cultuur, sport en recreatie38,414,019,03,425,2
Zakelijke dienstverlening36,014,28,717,823,3
Bouwnijverheid35,78,417,613,524,8
Overige dienstverlening35,412,78,29,134,6
Industrie33,313,412,613,527,2
Groothandel en handelsbemiddeling33,115,610,59,031,8
Horeca32,328,816,18,314,5
Landbouw, bosbouw en visserij21,820,814,16,436,9
Informatie en communicatie20,121,14,619,534,7
Bron: CBS, KVK, EIB, MKB-Nederland en VNO-NCW

Verschillende belemmeringen bij het vinden van personeel

Bij het vinden van personeel ervaren bedrijven verschillende belemmeringen. Naast dat ruim een kwart van de bedrijven aangeeft dat het aantal werkzoekenden beperkt is, geeft ruim 16 procent aan dat er een gebrek aan gekwalificeerde mensen is. Bedrijven in de autohandel en –reparatie en de industrie ervaren dit relatief vaak als belangrijkste belemmering. Daarnaast geeft ruim 14 procent van de bedrijven aan dat mogelijke arbeidskrachten meer voor werk buiten hun sector kiezen. Binnen de horeca en detailhandel geven ondernemers dit relatief vaak aan. Daarnaast geeft bijna 11 procent van de bedrijven aan dat potentiële arbeidskrachten hogere eisen stellen dan ze kunnen of willen bieden. Dit speelt relatief vaak binnen de informatie en communicatie en de cultuur, sport en recreatie.

Belangrijkste belemmering bij het vinden van personeel
BedrijfstakGebrek aan scholing/kwalificaties/ervaring potentiële arbeidkrachten (% bedrijven)Potentiële arbeidkrachten stellen hogere eisen dan wij kunnen/willen bieden (% bedrijven)Potentiële arbeidskrachten kiezen meer voor werk buiten onze sector (% bedrijven)
Totaal (ex. financieel of nutsbedrijven)16,410,914,4
Autohandel en -reparatie35,612,58,0
Industrie23,07,17,2
Verhuur en handel van onroerend goed19,612,68,7
Groothandel en handelsbemiddeling17,711,19,1
Vervoer en opslag17,59,619,1
Handel16,410,621,1
Zakelijke dienstverlening15,412,911,2
Bouwnijverheid15,25,69,3
Informatie en communicatie12,923,42,0
Cultuur, sport en recreatie12,218,57,5
Delfstoffenwinning11,41,012,3
Horeca11,316,036,6
Detailhandel (niet in auto's)10,89,636,7
Landbouw, bosbouw en visserij10,17,518,8
Overige dienstverlening5,55,117,7
Bron: CBS, KVK, EIB, MKB-Nederland, VNO-NCW