Grotere melkveebedrijven en meer melk

© ANP
Het gemiddeld aantal melkkoeien per bedrijf in de melkveehouderij is de laatste jaren gestegen, van 38 in 1980 tot 97 in 2016. De 100 grootste bedrijven hebben gemiddeld bijna 500 melkkoeien. De melkproductie daalde in eerste aanleg na de invoering van de superheffing in 1984, sinds 2005 is de melkproductie met bijna 37 procent gestegen tot een recordhoeveelheid in 2016 van 14,3 miljard kilo. Dit blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS.

Het aantal bedrijven met melkkoeien in Nederland is in de periode 1980–2016 met 49,3 duizend gedaald tot bijna 18 duizend. Per dag hebben bijna 4 veehouders de melkkoeien van de hand gedaan. Dit leidde tot schaalvergroting. De landbouwactiviteiten van de ‘stoppers’ zijn overgenomen door de melkveehouders die overbleven. Het gemiddeld aantal melkkoeien per bedrijf nam toe van 38 in 1980 tot 97 in 2016.

Melkkoeien
 Gemiddeld aantal koeien per bedrijfAantal bedrijven (rechteras)
19803567167
19813763895
19823961907
19834161148
19844260233
19854157995
19864255136
19874052801
19883950247
19893948826
19904046977
19914145037
19924143039
19934340525
19944438938
19954637465
19964636258
19974634596
19984833337
19995031719
20005129467
20015527925
20025626393
20035925002
20046024329
20056123527
20066422301
20076621313
20087120746
20097320268
20107519805
20117619247
20127918682
20138318665
20148518581
20158918265
20169717909

Recordhoeveelheid melk aangevoerd

In 2016 werd 14,3 miljard kg melk aangevoerd bij de zuivelfabrieken. Dit is de grootste hoeveelheid in de Nederlandse geschiedenis. Deze melk werd geproduceerd door ruim 1,7 miljoen melkkoeien, dit waren er ruim 600 duizend minder dan in 1980 en de jaren voor de invoering van de melkquotering in 1984. De gemiddelde melkproductie per koe steeg tussen 1980 en 2016 van bijna 5 duizend liter per jaar tot 8,2 duizend liter.

Aantal melkkoeien en melkaanvoer bij fabriek, 1980-2016
 Melk- en kalfkoeienMelkproductie (rechteras)
19802,35611851
19812,38112185
19822,43912821
19832,52613207
19842,54912732
19852,36712525
19862,28812710
19872,111717
19881,97111430
19891,91311375
19901,87811273
19911,85211085
19921,77510980
19931,74710953
19941,69810935
19951,70811280
19961,66511013
19971,59110922
19981,44210955
19991,58811173
20001,50411155
20011,54610970
20021,48510677
20031,47811075
20041,4710905
20051,43310827
20061,4210994
20071,41311227
20081,46611624
20091,48911721
20101,47911941
20111,4711851
20121,48411885
20131,55312432
20141,57212697
20151,62213331
20161,74514324

Bijna 500 melkkoeien voor top-100 melkveebedrijven

De honderd grootste melkveehouders hadden in 2016 gemiddeld 493 melkkoeien. In 2006 stonden bij de 100 grootste melkveebedrijven nog gemiddeld 288 melkkoeien. Ook de gemiddelde oppervlakte landbouwgrond steeg op deze bedrijven, van 178 hectare in 2006 tot 213 hectare in 2016. De toename van de landbouwgrond bleef wat achter bij de toename van de veestapel. Dit betekent dat deze bedrijven intensiever zijn geworden. In de laatste tien jaar nam het aantal melkkoeien per hectare toe van 1,6 tot 2,3 melkkoeien.

Weinig animo voor overname klein melkveebedrijf

Van de bedrijfshoofden in de melkveehouderij die 55 jaar of ouder waren, had in 2016 ruim 60 procent een bedrijfsopvolger klaar staan. Dit percentage ligt 20 procentpunt hoger dan in de totale landbouwsector. De belangstelling voor de overname van een klein melkveehouderijbedrijf (minder dan 50 melkkoeien) was met 28 procent beperkt. Op de grote bedrijven (100 melkkoeien of meer) heeft 85 procent van de oudere bedrijfshoofden een bedrijfsopvolger. Dit betekent dat voor 15 procent van de grote bedrijven de bedrijfsoverdracht op een andere manier geregeld moet worden.

Percentage melkveebedrijven met 55-plusser als bedrijfshoofd en bedrijfsopvolger
 minder dan 50 melkkoeien50-100 melkkoeien100 of meer melkkoeien
200040,766,867,8
200433,562,970,3
200832,172,685,1
201233,470,788,1
201627,858,384,5