Toerisme in Caribisch Nederland 2012-2014

In 2012 kwamen er een kleine 150 duizend toeristen met het vliegtuig naar Caribisch Nederland. In 2013 groeide dat licht naar circa 152 duizend toeristen. Hierbij gaat het niet alleen om mensen die hun vrijetijd komen doorbrengen op één van de eilanden, maar ook om zakelijke reizigers. In het eerste half jaar van 2014 kwamen 77 duizend toeristen per vliegtuig naar Caribisch Nederland. De meesten toeristen kwamen uit de Verenigde Staten (inclusief Puerto Rico) en Nederland (inclusief Aruba, Curaçao en Sint Maarten).

Inkomende toeristen per vliegtuig (inclusief dagtochten), Caribisch Nederland

Ook over het water komen veel mensen naar Caribisch Nederland. Bij Bonaire gaat het dan vooral om cruises en is het aantal scheepvaartpassagiers in 2013 met 146 duizend zelfs hoger dan het aantal toeristen per vliegtuig (131 duizend). Exacte gegevens over het aandeel cruisepassagiers dat van boord gaat ontbreken echter. Sint-Eustatius en Saba kunnen niet bezocht worden met een cruiseschip. Het bezoek aan deze eilanden gebeurt met kleinere schepen. In Saba speelt ook de ferry vanuit Sint-Maarten een rol.

De cijfers in dit artikel zijn gebaseerd op diverse registers waarover het CBS kon beschikken (zie ook de methodologische toelichting). Door methodologische verbeteringen wijken de cijfers over 2012 in dit artikel af van het artikel van 3 juni 2014.

1. Bonaire

Maandelijks ongeveer 11 duizend toeristen per vliegtuig

In 2012 kwamen er maandelijks gemiddeld 10,5 duizend toeristen per vliegtuig naar Bonaire, voor heel 2012 ging het om ruim 126 duizend toeristen. In 2013 groeide het totaal aantal vliegtoeristen naar 130,5 duizend. Dit is een groei van 3,5 procent. Veel vluchten kwamen uit of gingen naar Curaçao, Aruba, Amsterdam, Atlanta en Houston.

Inkomende toeristen per vliegtuig, Bonaire

Zowel in 2012 als in 2013 kwamen de meeste toeristen uit de Verenigde Staten (inclusief Puerto Rico) en Nederland. Bij de Nederlandse toeristen zijn niet alleen de Nederlanders uit Europa inbegrepen maar ook degenen die wonen op de eilanden van de voormalige Nederlandse Antillen: Aruba, Sint-Maarten en Curaçao. Dit verklaart waarom door de Tourism Corporation Bonaire (TCB) voor de jaren 2006 tot en met 2010 cijfers zijn gepubliceerd die lager uitvielen. In die cijfers werden bijvoorbeeld de toeristen afkomstig uit Sint-Maarten en Curaçao niet meegeteld.

De eerste voorlopige cijfers van de eerste 6 maanden van 2014 laten een vergelijkbaar patroon zien als in 2013.

Inkomende toeristen per vliegtuig op Bonaire naar land van herkomst op basis van nationaliteit

Helft van de toeristen verblijft maximaal een week op Bonaire

Meer dan de helft van de toeristen, die in 2012 en 2013 per vliegtuig naar Bonaire kwamen, verbleef maximaal 7 nachten op het eiland, met de grootste piek bij 7 nachten. Van de toeristen die minimaal één overnachting hadden, lag het gemiddeld aantal overnachtingen zowel in 2012 als in 2013 op 9 nachten.

Van alle toeristen die Bonaire met het vliegtuig bezochten in 2012 kwam 12 procent voor één dag. In 2013 was dit met bijna 11 procent wat lager.

Inkomende toeristen per vliegtuig naar aantal overnachtingen,  Bonaire, 2013*

Meer cruisepassagiers dan toeristen per vliegtuig

In Bonaire komen veel grote en kleine cruiseschepen. Deze cruiseschepen zijn verantwoordelijk voor vrijwel alle passagiers die het eiland aandoen. Het aantal cruisepassagiers is groter dan het totaal aantal toeristen dat per jaar per vliegtuig naar Bonaire komt. De toeristen die per vliegtuig komen, blijven wel langer op het eiland. In 2012 was het aantal cruisepassagiers dat Bonaire aandeed 158 duizend. Het gemiddeld aantal passagiers per cruise bedroeg circa 1 500. In 2013 kwamen er iets minder cruisepassagiers, in totaal 142 duizend. Het is onbekend welk deel van de cruisepassagiers van boord is gegaan.

Het aantal niet-cruiseschepen dat Bonaire aandeed was voor 2012 en 2013 respectievelijk 880 en 920, met een gemiddelde van 3 passagiers per schip. Zij bleven in 2012 gemiddeld 17 nachten en in 2013 ongeveer 15 nachten. Deze relatief lange ligduur – cruiseschepen blijven gemiddeld niet langer dan één etmaal – komt waarschijnlijk doordat Bonaire een goed beschermde jachthaven heeft.

Het eerste beeld van 2014 van de scheepvaart is vergelijkbaar met dat van 2013. In de eerste helft van 2014 kwamen ongeveer 105 duizend scheepvaartpassagiers naar Bonaire. In de grafiek is goed te zien dat de cruisescheepvaart sterk seizoengebonden is; in de zomermaanden komen bijna geen cruiseschepen naar Bonaire in verband met het orkaanseizoen.

Cruisepassagiers Bonaire

2. Sint-Eustatius

Maandelijks ongeveer duizend toeristen per vliegtuig

In 2012 kwamen er gemiddeld ruim duizend toeristen per maand per vliegtuig naar Sint-Eustatius, een totaal van bijna 13 duizend toeristen. In 2013 is er sprake van een lichte daling naar bijna 11 duizend toeristen. Dit kan te maken hebben met het beëindigen van de werkzaamheden van een olieoverslagbedrijf. Ook zakelijke toeristen worden namelijk in de cijfers meegeteld. De eerste voorlopige cijfers van 2014 geven een vergelijkbaar beeld als dat van 2013. In de maand juli kwamen, zowel in 2012 als in 2013, de meeste toeristen naar Sint-Eustatius. Dit soort conclusies moeten echter wel voorzichtig getrokken worden omdat bij de maandcijfers voor Sint-Eustatius en Saba gewerkt is met jaargemiddelden bij de vliegtuigpassagiers wat betreft de verhouding niet-ingezetenen (toeristen) versus ingezetenen. Bij Bonaire kon deze verhouding (vanwege de grotere aantallen vliegtuigpassagiers) wel per maand verantwoord vastgesteld worden.

Inkomende toeristen per vliegtuig, Sint-Eustatius

Evenals bij Bonaire kwamen de meeste toeristen die naar Sint-Eustatius vlogen uit Nederland (inclusief Aruba, Curaçao en Sint-Maarten ) en de Verenigde Staten. De meeste vliegtuigen kwamen uit Sint-Maarten, dat als internationale hub functioneert voor passagiers die naar Sint-Eustatius en Saba willen.

Inkomende toeristen per vliegtuig op Sint-Eustatius naar land van herkomst op basis van nationaliteit

Meeste toeristen verblijven minder dan 4 nachten op Sint-Eustatius

Evenals bij Bonaire verblijft bijna de helft van de toeristen maximaal 7 nachten op Sint-Eustatius. Afgezien van de dagtoeristen, ligt de grootste piek bij 1 tot en met 3 nachten. Van de toeristen die minimaal één overnachting hadden, daalde het gemiddeld aantal overnachtingen tussen 2012 en 2013 met één naar 11 nachten. In 2012 en 2013 was het aantal mensen dat voor één dag met het vliegtuig naar Sint-Eustatius kwam respectievelijk 2 500 en 2 100.

Inkomende toeristen per vliegtuig naar aantal overnachtingen, St. Eustatius, 2013*

Jaarlijks 2 duizend toeristen per boot

Sint-Eustatius is niet bereikbaar voor cruiseschepen. Kleinere schepen die naar Sint-Eustatius varen brengen vooral toeristische passagiers. Sint-Eustatius heeft geen natuurlijke haven. In 2012 deden 2 duizend toeristen Sint-Eustatius via het water aan. Dat betrof 560 schepen met een gemiddelde van 3,5 passagiers. De schepen, veelal (motor)jachten, bleven gemiddeld 1,5 nachten bij Sint-Eustatius liggen. In 2013 ging het totaal om 2,1 duizend scheepvaartpassagiers en een totaal van 530 schepen met een gemiddeld 4,0 passagiers. De schepen bleven in 2013 gemiddeld 1,6 nachten liggen. De voorlopige cijfers van de eerste helft van 2014 geven een vergelijkbaar beeld als die van 2013.

3. Saba

Maandelijks 900 toeristen per vliegtuig

In 2012 kwamen er gemiddeld een kleine 900 toeristen per maand per vliegtuig naar Saba. In totaal waren dit 10,5 duizend toeristen. In 2013 was dit aantal met 10,3 duizend toeristen bijna even hoog. De eerste maanden van 2014 zijn zo goed als gelijk aan die van 2013.

Inkomende toeristen per vliegtuig op Saba

Ook in Saba vooral vliegtoeristen met Nederlandse en Amerikaanse nationaliteit

Ook in Saba komen per vliegtuig de meeste toeristen uit Nederland (inclusief Aruba, Curaçao en Sint-Maarten) en de Verenigde Staten. Het aandeel Amerikanen is in Saba duidelijk groter dan in Bonaire en Sint-Eustatius.

Inkomende toeristen per vliegtuig op Saba naar land van herkomst op basis van nationaliteit

De meeste vliegtuigen die Saba aandoen komen uit en gaan naar de internationale hub Sint-Maarten. De verbinding van en naar Saba gaat met kleine vliegtuigjes met een capaciteit van zo’n 20 passagiers.

Ook op Saba verblijft meer dan de helft van de toeristen die per vliegtuig komen maximaal een week. Afgezien van de dagtoeristen, ligt de grootste piek bij 1 tot en met 3 nachten. Van de toeristen die minimaal één overnachting hadden, lag het gemiddeld aantal overnachtingen zowel in 2012 als in 2013 op 8 nachten. Toeristen die overnachten blijven dus iets korter op Saba dan op Bonaire en Sint-Eustatius.

Inkomende toeristen per vliegtuig naar aantal overnachtingen, Saba, 2013*

Pleziervaarten en ferry’s naar Saba

Naar Saba varen geen cruiseschepen. Saba heeft, evenals Sint-Eustatius, geen natuurlijke haven. Wel varen er twee ferry’s van en naar Sint Maarten en zijn er ankerplaatsen voor (motor)jachten. Van de passagiers kon niet worden vastgesteld welk deel ingezetenen en welk deel niet-ingezetenen (en dus toeristen) zijn en ook niet hoelang zij op het eiland verbleven.

Bronnen:
- Toerisme in Caribisch Nederland 2012-2014 (maatwerktabel)
- The Caribbean Netherlands in figures 2013
- Methodologische verantwoording