Belasting- en premiedruk in de Europese Unie bijna 40 procent

In 2011 bedroeg de druk van belastingen en sociale premies in de Europese Unie gemiddeld 39 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Tussen de EU-landen zijn er echter grote verschillen.

Hoogste druk in Denemarken en Zweden

Het hoogst is de belasting- en premiedruk met 48 procent van het bbp in Denemarken. Op de tweede plaats staat Zweden (46 procent), terwijl België (44 procent) de derde plaats inneemt. Litouwen kent met 26 procent de laagste druk, gevolgd door Bulgarije (27 procent) en Letland (28 procent). De vijf lidstaten met de laagste belastingdruk liggen allen in Oost-Europa. In de Oost-Europese landen wordt naar verhouding minder uitgegeven aan sociale bescherming dan in de Noord-Europese landen.

Nederland bevindt zich met een belasting- en premiedruk van 38 procent van het bbp op de negende plaats. Dat is iets onder het Europese gemiddelde en is vergelijkbaar met Duitsland.

Belastingen en sociale premies in de EU-landen

Verschillen tussen EU-landen niet kleiner geworden

Ondanks de harmonisering van de regels is de druk van belastingen en sociale premies in de EU-lidstaten in het algemeen niet naar elkaar toe gegroeid. In landen die in 1995 een betrekkelijke lage belastingdruk kenden, is deze doorgaans nog verder verlaagd, in de meeste landen met een hoge druk gebeurde dit niet of nauwelijks. De belastindruk daalde vooral in Oost-Europese landen. Uitschieter was Slowakije waar de druk kromp van 40 procent in 1995 tot 29 procent in 2011. Bij lidstaten in en rond de Middellandse Zee ging de belastingdruk juist omhoog.

EU kent relatief hoge belastingdruk

Ten opzichte van landen met een vergelijkbaar welvaartsniveau zijn de belastingen en sociale premies in de EU naar verhouding hoog. Zo bedroeg de belasting- en premiedruk in de Verenigde Staten in 2010 zo’n 25 procent van het bbp, in Australië was dat 26 procent en in Japan 28 procent. Vergeleken met 1995 is de gemiddelde druk in de EU bovendien nauwelijks afgenomen, terwijl deze in de VS en Australië wel duidelijk verminderd is. In Japan is de gemiddelde druk iets toegenomen.

Belastingen en sociale premies in de EU, de Verenigde Staten, Australië en Japan

Michel van Kooten en Sidney Vergouw

Bron: Inkomsten van belastingen en sociale premies als percentage van het bruto nationaal product (maatwerktabel)