Inkomens stijgen iets, schulden huishoudens verder omlaag

In het eerste kwartaal van 2014 was het netto reëel beschikbaar inkomen van huishoudens 0,6 procent hoger dan in het eerste kwartaal van 2013. Het is de eerste toename in twee jaar tijd. De schuld van huishoudens nam af met 2,4 miljard euro, waarvan 1,8 miljard euro aan uitstaande woninghypotheken. Dit heeft het CBS vandaag bekend gemaakt.

Toename loonsom zeer bescheiden

Het netto reëel beschikbaar inkomen van huishoudens is gecorrigeerd voor prijsontwikkelingen en bestaat behalve uit lonen nog uit andere inkomenscomponenten, zoals uitkeringen, inkomens van zelfstandigen en inkomens uit vermogens. De stijging van het inkomen komt deels door een toename van de inkomens uit vermogens, zoals dividenden. Daarnaast namen ook de ontvangsten aan sociale uitkeringen en de inkomens van zelfstandigen iets toe. De toename van de totale loonsom was zeer bescheiden. Dit hangt onder meer samen met de afname van het aantal banen. Gecorrigeerd voor de inflatie nam de loonsom zelfs af.

Ontwikkeling beschikbaar inkomen

Hypotheekschuld huishoudens opnieuw omlaag

De woninghypotheekschuld van huishoudens daalde voor het zesde kwartaal op rij. Daarvoor zijn diverse mogelijke verklaringen. Zo is de rente op spaarrekeningen laag, wat mensen stimuleert om hun spaargeld in te zetten voor aflossingen. Daarnaast mogen mensen sinds 1 oktober 2013 belastingvrij 100 duizend euro schenken als dit geld wordt gebruikt om de hypotheek af te lossen, een nieuwe woning aan te schaffen of de woning te verbouwen. Ook heeft het kabinet per 1 januari 2013 de hypotheekrenteaftrek aangepast. Mensen die hypotheken afgesloten hebben na die datum kunnen alleen hypotheekrente aftrekken als ze daadwerkelijk aflossen.

De niet-hypothecaire schulden van huishoudens daalden in het eerste kwartaal van 2014 met 0,6 miljard euro. Dit betreft onder meer consumptief krediet.

Relatief hoge schulden

De schuld van Nederlandse huishoudens is nog steeds hoog in vergelijking met die in de meeste andere landen in de Europese Unie. Dat komt onder andere doordat Nederlandse huishoudens in het verleden veel spaar- en beleggingshypotheken hebben afgesloten.  In andere Europese landen komen spaar- en beleggingshypotheken niet voor. Bij deze hypotheekvormen wordt niet afgelost, maar wel vermogen opgebouwd binnen bijvoorbeeld een Kapitaalverzekering Eigen Woning of een bankspaarrekening. De eerste spaarhypotheken zijn halverwege de jaren tachtig afgesloten. In de komende jaren zullen mogelijk veel van deze eerste spaarhypotheken afgelost worden.

Leningen aan huishoudens

Wouter Jonkers

Bron: StatLine, Sectorrekeningen; kerngegevens