Meer melkvee, forse toename melkproductie

Het aantal melkkoeien is toegenomen van 1,07 miljoen in 1910 tot 1,63 miljoen in 2015 (+52 procent). De melkproductie is veel sterker toegenomen (+350 procent) dankzij verdergaande intensivering van het weidebedrijf, verbeterde huisvesting, nieuwe veevoedingstechnieken en een doelmatiger aanfok. Mede hierdoor geeft een doorsnee melkkoe inmiddels ruim 8 000 liter melk per jaar, tegen 2 500 liter in 1910.

In 1910 telde Nederland ruim twee miljoen runderen. Ruim de helft van de rundveestapel – 1,1 miljoen stuks – bestond uit melkkoeien. Friesland en Zuid-Holland waren de voornaamste weideprovincies. Friesland telde de meeste runderen (307 duizend), Zuid-Holland had de meeste melkkoeien (178 duizend).

Melkquota en superheffing

Het aantal melkkoeien is toegenomen van 1,07 miljoen in 1910 tot 1,63 miljoen op 1 april 2015. Het is langzaamaan wat drukker geworden op de Nederlandse weiden, hoewel het ooit nog drukker is geweest. In de jaren zeventig was het aantal melkkoeien toegenomen tot boven de 2 miljoen, in 1983 en 1984 liepen er maar liefst 2,5 miljoen melkkoeien rond. Aangemoedigd door een gegarandeerde melkprijs produceerden boeren veel meer melk dan er vermarkt kon worden. De invoering van melkquota en boetes op teveel geproduceerde melk (superheffing) hebben de melkveestapel en de melkproductie sindsdien sterk teruggebracht, tot minder dan 1,5 miljoen in de periode 2002–2012.

In de aanloop naar de afschaffing van het melkquotum zijn melkboeren hun veestapel weer langzaam gaan uitbreiden. Op 1 april 2015 is het aantal melkkoeien al weer toegenomen tot 1,63 miljoen.

Opmerking: 2012–2014 raming.

Meer dan 8 duizend liter melk

Onder invloed van, onder meer, een toenemende intensivering van het weidebedrijf, verbeterde huisvestingssystemen, nieuwe veevoedingstechnieken en een doelmatiger aanfok is de melkproductie van koeien de afgelopen eeuw vrijwel voortdurend toegenomen. Rond 1910 lag de jaarlijkse melkgift van een koe nog maar net boven de 2 500 liter. In 1925 was dit al 3 000 liter, in 1936/1939 lag de melkproductie van een koe al boven de 3 500 liter. Inmiddels geeft een melkkoe al meer dan 8 000 liter melk per jaar. Dankzij deze forse productiviteitsstijging zorgen bijna 45 procent meer melkkoeien in 2014 voor een 4,5-maal zo grote melkproductie als in 1910.