Handelsbelang EU voor Oekraïne groot maar andersom niet
De handelsbalans Oekraïne-EU is vrijwel in evenwicht. Vorig jaar exporteerde Oekraïne naar de EU voor 13 miljard euro aan goederen. Omgekeerd was de export van de EU naar Oekraïne 14 miljard euro.
Sinds de eeuwwisseling is de EU-import uit Oekraïne met 165 procent toegenomen. Tegelijkertijd groeide de EU-export naar Oekraïne in bijna hetzelfde tempo. Van 2000 tot het uitbreken van de economische crisis groeide de handel met Oekraïne jaarlijks met bijna 20 procent. Na het dieptepunt in 2009 herstelde de handel snel. Sinds de politieke en economische spanningen tussen Rusland en Oekraïne eind 2013 oplaaiden is de handel tussen de EU en Oekraïne echter flink gedaald.
| Exports EU to Ukraine | Imports EU from Ukraine | |
|---|---|---|
| 10 | 5 | |
| 13 | 6 | |
| 15 | 7 | |
| 16 | 7 | |
| 19 | 9 | |
| 22 | 9 | |
| 28 | 10 | |
| 35 | 12 | |
| 40 | 15 | |
| 22 | 8 | |
| 29 | 12 | |
| 36 | 15 | |
| 39 | 15 | |
| 38 | 14 | |
| 31 | 14 | |
| 27 | 13 |
Internationale handel
In vergelijking met 2013 is de internationale handel van Oekraïne fors afgenomen. De afgelopen twee jaar daalde de Oekraïense import van 58 miljard euro tot 34 miljard euro in 2015. Tegelijkertijd nam de export met meer dan een kwart af tot 34 miljard euro. De havens van het Krim-schiereiland in de Zwarte Zee waren tot de militaire interventie van Rusland van groot belang voor de import en export van goederen. Door de interventie kan Oekraïne geen gebruik meer maken van deze havens.
Handel met Rusland
De handelsbetrekkingen met Rusland staan steeds meer onder druk. Vorig jaar waren de import en de export met Rusland, mede als gevolg van de wederzijdse handelsboycot, ruimschoots gehalveerd in vergelijking met twee jaar eerder. De afgelopen weken hielden beide landen vrachtauto’s met goederen uit het buurland tegen aan de grens. Het ging onder meer om Oekraïense producten als vlees, alcoholische producten en chocolade. Vanuit Rusland waren het bijvoorbeeld groenten, visproducten en snoep, die Oekraïne niet meer binnenliet.
| Import | Export | |
|---|---|---|
| Wit-Rusland | 0,4 | 1,3 |
| Verenigde Staten | 1,3 | 0,4 |
| Egypte | 0,1 | 1,9 |
| Hongarije | 1,4 | 0,8 |
| Italië | 0,9 | 1,8 |
| Turkije | 0,8 | 2,5 |
| Polen | 2,1 | 1,8 |
| Duitsland | 3,5 | 1,2 |
| China | 3 | 2,2 |
| Rusland | 6,8 | 4,4 |
Export bijna gehalveerd
Sinds de hoogopgelopen politieke spanningen met Rusland is de waarde van de Oekraïense munt, de hryvnia, flink gekelderd. Door een extreem hoge inflatie van meer dan 40 procent zijn Europese producten bijna onbetaalbaar geworden en dus goeddeels minder verkrijgbaar.
Mede hierdoor was vorig jaar de Nederlandse uitvoer naar Oekraïne met 650 miljoen euro een stuk lager dan twee jaar eerder (-46 procent). Het aantal exporteurs is de afgelopen twee jaar met 900 afgenomen tot ruim 2 duizend. Het zijn vooral geneesmiddelen, vervoermiddelen en landbouwmachines die vanuit Nederland naar Oekraïne gaan.
Ondanks de devaluatie van de hryvnia (UAH) is de import van goederen uit Oekraïne nauwelijks toegenomen. Vorig jaar importeerden circa 600 Nederlandse bedrijven voor 793 miljoen euro aan goederen uit Oekraïne. Dat is 2 procent meer dan in 2013. De belangrijkste importproducten zijn mais (40 procent) en zonnebloemolie (12 procent).
In januari 2016 exporteerde Nederland voor 42 miljoen euro aan goederen naar Oekraïne. Dat is ruim 2 miljoen euro meer dan in januari 2015.
| Import (jan 2016 nog niet beschikbaar) | Export | |
|---|---|---|
| 2015 jan | 54 | 39 |
| 2015 feb | 51 | 45 |
| 2015 maa | 100 | 40 |
| 2015 apr | 57 | 61 |
| 2015 mei | 63 | 56 |
| 2015 jun | 77 | 46 |
| 2015 jul | 35 | 52 |
| 2015 aug | 88 | 48 |
| 2015 sep | 54 | 61 |
| 2015 okt | 43 | 69 |
| 2015 nov | 76 | 67 |
| 2015 dec | 95 | 66 |
| 2016 jan | 42 |
Per 1 januari 2016 is de associatieovereenkomst tussen de EU en Oekraïne gedeeltelijk in werking getreden. Volgens de overeenkomst zal Oekraïne de komende tien jaar de wet- en regelgeving in overeenstemming met die van de EU moeten brengen. Met de inwerkingstelling van de overeenkomst zijn de invoertarieven van de meeste industriële goederen per direct afgeschaft. Daarnaast worden de komende tien jaar invoerheffingen op een groot aantal landbouwproducten opgeheven. Ook zullen producenten van onder meer Oekraïense champagne, cognac, feta en Gouda kaas de namen van hun goederen - en eventueel bedrijf - moeten wijzigen, omdat deze namen beschermd zijn volgens EU-wetgeving. Op 6 april wordt in Nederland een raadgevend referendum gehouden over de associatieovereenkomst.
De Oekraïense economie zit in een stevige crisis door onder meer de voortdurende conflictsituatie in het oosten van het land. Daarnaast gaat het land gebukt onder corruptie en daarmee samenhangende ‘corporate raiding’, waarbij bedrijven op illegale wijze worden overgenomen.
Nadat de economische groei vorig jaar 12 procent kleiner werd, heeft de Wereldbank in januari een groei van 1 procent economische groei (bbp) voor 2016 voorspeld. Voor 2017 en 2018 houdt de Wereldbank het vooralsnog op 2 procent groei per jaar.