Aantal gemeenten in 2008 onveranderd op 443

Op 1 januari 2008 telt Nederland 443 gemeenten. Het aantal gemeenten in Nederland is het afgelopen jaar gelijk gebleven. Dit komt doordat er voor het eerst sinds 1992 geen gemeentelijke herindelingen hebben plaatsgevonden.

Aantal gemeenten in Nederland op 1 januari

Sinds 1936 meer dan 350 nieuwe gemeenten

Jaarlijks vinden vele gemeentelijke herindelingen en grenswijzigingen plaats onder andere om de bestuurskracht van gemeenten te versterken. Hierdoor is het aantal gemeenten in Nederland sinds 1936 in totaal gedaald van 1064 naar het huidige 443. Daarbij zijn 359 nieuwe gemeenten gevormd en 980 gemeenten opgeheven. Bij al deze wijzigingen waren in totaal meer dan 7,5 miljoen inwoners betrokken.

Naast veranderingen in gemeentegrenzen zijn er ook gemeenten die alleen hun naam hebben veranderd. Dit gebeurde 49 keer in deze periode. In 12 gevallen ging het slechts om een andere schrijfwijze van een bestaande naam.

Opheffing en nieuwvorming van gemeenten

Aantal gemeenten sterkst gedaald in Zeeland

Sinds 1936 is het aantal gemeenten in alle provincies afgenomen. De relatief sterkste daling vond daarbij plaats in Zeeland: van 109 gemeenten in 1936 naar de huidige 13. In Friesland daalde het aantal gemeenten zowel relatief als absoluut gezien het minst van 44 naar 31 gemeenten.

Aantal gemeenten per provincie

Sinds 1936 ruim 1900 grenswijzigingen

Het komt ook voor dat een gemeentelijke grens wijzigt zonder dat er sprake is van een herindeling. Sinds 1936 gebeurde dit ruim 1,9 duizend maal. Ruim 800 maal waren hierbij geen inwoners betrokken.

Grenswijziging met Duitsland in 1949 en 1963

In het kader van herstelbetalingen voor de Tweede Wereldoorlog heeft er in 1949 een aantal grenswijzigingen plaatsgevonden tussen Nederland en Duitsland. Nederland ontving toen 6,7 vierkante kilometer van Duitsland met daarop ruim 9,5 duizend inwoners. Hierdoor ontstonden in Nederland de gemeenten Elten in Gelderland en Tudderen in Limburg. In 1963 werd het grootste gedeelte van het ontvangen land teruggegeven aan Duitsland. 

Basho Poelman

Bron: StatLine, Gebieden; historisch overzicht